पीक विमा योजना -महत्व आणि फायदे/ Crop Insurance# Importance of Crop Insurance#

!!ॐ चैतन्य नवनारायनाय नमः!!

पीक विमा योजना -महत्व आणि फायदे/

Crop Insurance# Importance of Crop Insurance#

पीक विमा (Crop Insurance) 

         शेतकऱ्यांना त्यांच्या पिकांसंबंधी येणाऱ्या नैसर्गिक आपत्ती, रोग किंवा कीड यांच्या प्रभावामुळे होणाऱ्या आर्थिक नुकसानापासून संरक्षण प्रदान करतो त्यास पिक विमा असे म्हणतात. पीक विमा शेतकऱ्यांना त्यांच्या शेतमालाच्या नुकसानीसाठी नुकसान भरपाई मिळवण्याचा मार्ग प्रदान करतो.

        भारत सरकारने शेतकऱ्यांना या प्रकारच्या विम्याचे लाभ मिळवण्यासाठी विविध योजना सुरू केली आहेत. यामध्ये शेतकऱ्यांना पिकांच्या विविध प्रकारांवरील नुकसानीसाठी संरक्षण मिळवून देण्याचा उद्देश आहे. पीक विम्याची संकल्पना शेतकऱ्यांना त्यांच्या पिकाच्या नुकसानीसाठी आर्थिक सहाय्य देण्याच्या उद्देशाने तयार करण्यात आली आहे. हे त्यांना निसर्गाच्या अनियंत्रित घटनांकडून होणाऱ्या संभाव्य नुकसानीपासून सुरक्षित ठेवते, जेणेकरून ते पुन्हा शेती करण्यास सक्षम होतील आणि त्यांचे जीवन सुरू ठेवू शकतील.

पीक विम्याचे महत्व:

1. नैसर्गिक आपत्ती पासून संरक्षण: अतिवृष्टी, ओला दुष्काळ, गारपीट, वादळ आणि इतर नैसर्गिक आपत्तीमुळे पिकांचे नुकसान होऊ शकते. पीक विमा यामुळे शेतकऱ्यांना अशा परिस्थितीत आर्थिक मदत मिळते.

2. किड व रोगांपासून संरक्षण: किड आणि रोगामुळेही पिकांचे मोठे नुकसान होऊ शकते. पीक विमा शेतकऱ्यांना अशा घटनांपासून संरक्षण देतो.

3. आर्थिक स्थिरता: शेतकऱ्यांना त्यांचे पिक नुकसान झाल्यावर नुकसान भरपाई मिळवून आर्थिक स्थिरता मिळवता येते, ज्यामुळे त्यांना पुन्हा नव्याने पिकं उगवण्यासाठी मदत होते.

4. सरकारची मदत: भारत सरकारने विविध योजनांद्वारे शेतकऱ्यांना पीक विम्याचे फायदे उपलब्ध करून दिले आहेत. यामुळे शेतकऱ्यांना विमा प्रीमियम सवलतीत मिळतो.

5. संपूर्ण पिक कव्हरेज: पीक विमा शेतकऱ्यांना त्यांच्या संपूर्ण पिकावर विमा कव्हरेज देतो. त्यामुळे शेतकऱ्यांना इतर कोणत्याही कारणामुळे होणाऱ्या नुकसानासाठी संरक्षण मिळते, ज्यामुळे ते आपल्या शेती व्यवसायात पुन्हा विश्वासाने पुढे जाऊ शकतात.

6. जोखीम व्यवस्थापन: शेतकऱ्यांसाठी पीक विमा एक प्रकारचे जोखीम व्यवस्थापन साधन असतो. पिकांवरील असलेली जोखीम, जसे की पर्यावरणीय बदल, हवामान परिस्थिती किंवा अप्रत्याशित नैसर्गिक आपत्तींमुळे होणारे नुकसान, यावर तो लक्ष ठेवतो. शेतकऱ्यांना शेतमालाची योग्य जोखीम व्यवस्था करण्यासाठी या विम्याचा फायदा होतो.

पीक विम्याची प्रमुख योजना:

1. प्रधानमंत्री फसल बिमा योजना (PMFBY):

   • ही योजना 2016 मध्ये सुरू करण्यात आली होती. तिचा उद्देश शेतकऱ्यांना नैसर्गिक आपत्ती, कीड आणि रोगामुळे होणाऱ्या नुकसानीपासून संरक्षण देणे आहे.
   • या योजनेत शेतकऱ्यांना प्रीमियमचा 2% पेक्षा कमी दर भरावा लागतो.
   • सरकार शेतकऱ्यांच्या प्रीमियमवर सबसिडी देते.

2. राष्ट्रीय पिक विमा योजना (NAIS):

   • या योजनेअंतर्गत, शेतकऱ्यांना त्यांच्या पिकांवर विमा संरक्षण दिलं जातं.
   • विशेषत: दुष्काळ, ओला दुष्काळ आणि इतर नैसर्गिक आपत्तींमुळे नुकसान झाल्यास आर्थिक मदत मिळवता येते.

3. विमा कंपनीचा पीक विमा:

   • विविध विमा कंपन्याही पीक विमा योजना देतात. यामध्ये पिकाच्या प्रकारानुसार व रकमेच्या आधारावर विमा घेतला जातो.

हे ही वाचा -छत्रपती शिवाजी महाराजांविषयी माहिती | Information about Shivaji Maharaj

पीक विम्याच्या लाभार्थ्यांचे नियम:

1. सर्व शेतकऱ्यांसाठी खुला: पीक विमा योजना सर्व शेतकऱ्यांसाठी उपलब्ध आहे, तसेच शेतकऱ्यांनी त्यांच्या पिकाचा विमा घेतल्यास त्यांना हानीभरपाई मिळवण्याचा हक्क प्राप्त होतो.

2. पिकांच्या विविध प्रकारांवर लागू: गहू, तांदूळ, ज्वारी, ऊस, तंबाखू, आणि अन्य विविध पिकांसाठी पीक विमा योजना उपलब्ध असते.

3. प्रीमियम भरणे: शेतकऱ्यांना विमा प्रीमियम एका ठराविक रकमेवर भरावा लागतो. सरकार काही प्रीमियमवर अनुदान देखील देत आहे, जे शेतकऱ्यांसाठी फायदेशीर ठरते.

4. नुकसानीची पूर्तता: शेतकऱ्यांनी नुकसानीची माहिती संबंधित विमा कंपनीला पुरवली की, त्या आधारावर नुकसान भरपाई मिळवता येते.

पीक विम्याचे फायदे:

1. नुकसान भरपाई: पिकाच्या नैसर्गिक आपत्तीमुळे झालेल्या नुकसानावर विमा काढल्याने शेतकऱ्यांना नुकसान भरपाई मिळते.

2. सरकारी मदतीची उपलब्धता: शेतकऱ्यांना सरकारकडून विम्याच्या प्रीमियमवर सबसिडी मिळते, ज्यामुळे विमा प्रीमियम कमी होतो.

3. आर्थिक स्थिरता: पिकांचे नुकसान झाल्यास शेतकऱ्यांना आर्थिक मदत मिळाल्यामुळे त्यांचे कुटुंबीय आणि शेतकाम चालू ठेवणे सोपे होईल.

निष्कर्ष:-

        पीक विमा शेतकऱ्यांसाठी अत्यंत महत्त्वपूर्ण असतो कारण तो त्यांना नैसर्गिक आपत्ती, रोग, किंवा कीड यामुळे होणाऱ्या नुकसानावर आर्थिक मदत देतो. शेतकऱ्यांनी पीक विमा घेतल्यास त्यांना आपले आर्थिक हित सुरक्षित ठेवता येते. भारत सरकारच्या विविध योजनांद्वारे शेतकऱ्यांना या विम्याचा लाभ मिळवता येतो आणि पिकांचे संरक्षण करताना तो एक फायदेशीर मार्ग ठरतो.

पीक विमा योजना -महत्व आणि फायदे/ Crop Insurance# Importance of Crop Insurance#

इतर लेख :-

• गुरुपुष्यांमृत योग/ गुरुपुष्यांमृत योगाची माहिती/ Information of Gurupushyamrut yoga#

• श्रीकृष्ण आणि राजकारण/ Politics of Krishna#

• भ्रष्टाचार- एक समस्या / Corruption/ Types of corruption # 

• काही आयुर्वेदिक उपाय Health Tips | आरोग्य संबंधी माहिती

• भक्त कसा असावा ? भक्ताची लक्षणे. / Types Of Devotees#

• राम नामाचे महत्व

आमच्या पोस्ट आपल्याला आवडल्यास आम्हाला नक्की कळवा. त्यासाठी आमच्या पेजला फॉलो करा आणि बेल आयकॉनवर क्लिक करा म्हणजे आमचे येणारे नवनवीन लेख सर्वप्रथम आपणास वाचावयास मिळतील.

Follow my YouTube channel

https://www.youtube.com/@OmAadeshNatshakti